Door Mieke Zagt.
Twee jaar geleden schreef ik een artikel hoe Booking.com hotels promoot in de illegale nederzettingen op de bezette Westelijke Jordaanoever en de Golan en daarbij Israël als adres opgaf.
Daarna heeft er een wijziging plaatsgevonden. Bij recent onderzoek naar de website van Booking.com zag ik dat het nu “Israëlische nederzetting” opgeeft als adres.
Hoogstwaarschijnlijk is de verandering gemaakt in antwoord op richtlijnen van de Europese Unie. Maar dat verandert niets aan het feit dat Booking.com nog steeds Israëls nederzettingen activiteiten promoot. Deze activiteiten dragen bij aan oorlogsmisdaden.
Kalia
Neem het Kalia Kibbutz Hotel. In 2015 beweerde Booking.com dat het hotel in Israël ligt. Vandaag claimt de website dat het “gelegen in een Israëlische nederzetting” is.
Het is niet duidelijk voor mensen die niet bekend zijn met de geografie van het Midden-Oosten of met de politiek dat het hotel is gelegen op bezet Palestijns land.
Booking.com gaat niet in op wat ‘gelegen in een Israëlische nederzetting’ precies betekent. Het legt niet uit dat de nederzettingen gebouwd zijn in strijd met internationaal recht.
Nietsvermoedende toeristen kunnen denken dat het hotel simpelweg op een aantrekkelijke locatie ligt, op korte afstand van de Dode Zee. De argeloze toerist komt niet te weten dat het in een ommuurde gemeenschap terecht komt, die Palestijnen veelal uitsluiten. De foto’s van een gemaaid gazon en een lekker zwembad waarschuwen potentiële bezoekers, die er een kamer willen reserveren, niet dat zij het toneel van een oorlogsmisdaad betreden.
Misleidend
Ook andere aanbiedingen van Booking.com zijn misleidend. De website geeft “Israël” als adres op van accommodaties in bezet Oost-Jeruzalem, hetgeen tegen de opinie van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties ingaat, dat de annexatie van Oost-Jeruzalem als een schending van het internationale recht veroordeeld.
In een rapport van de Verenigde Naties worden de Israëlische nederzettingen geformuleerd als “alle fysieke en niet-fysieke structuren en processen” die gebouwd zijn of die leiden tot het oprichten, het uitbreiden of het onderhouden van “Israëlische woongemeenschappen buiten de Groene Lijn,” de grens van het huidige Israël. Hotels in de Israëlische koloniën vallen onder deze definitie, en zij dragen economisch bij aan toeristische activiteiten in de nederzettingen.
Zo biedt Booking.com de mogelijkheid om een chalet te boeken in Ramot, een Israëlische nederzetting in Oost-Jeruzalem. De website claimt dat de chalets in Israël zouden zijn, zonder aan te geven dat ze in feite in een illegale nederzetting liggen.
Booking.com heeft haar hoofdkantoor in Nederland. Daarom moet het zich houden aan Nederlandse en Europese wetgeving. In november 2015 publiceerde de EU richtlijnen voor bedrijven die zaken doen in het Midden-Oosten. Daarin staat dat de EU “de Israëlische soevereiniteit over de gebieden niet erkent” die het sinds 1967 bezet, waaronder de Westelijke Jordaanoever inclusief Oost-Jeruzalem, de Gazastrook en de Golan Heights en “dit niet beschouwt als grondgebied van Israël.”
Het opgeven van Israël als adres van een hotel in Oost-Jeruzalem gaat hier duidelijk tegen in.
Naast het aanbieden van hotels in illegale nederzettingen in de bezette Westelijke Jordaanoever blijft Booking.com vermelden dat Rimonim Hermon Holiday Village in Israël ligt. In feite ligt dit resort op de Golanhoogte, een door Israël bezet gedeelte van Syrië.
Inadequaat
Booking.com heeft niet genoeg gedaan, door slechts gedeeltelijk te voldoen aan de EU richtlijnen. Alle Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem en de Golanhoogte zijn in strijd met de
Vierde Geneefse Conventie, dat een bezettende macht verbiedt om burgerbevolking naar de gebieden die het bezet over te brengen. Aangezien de bouw en uitbreiding van Israëls nederzettingen oorlogsmisdaden omvatten, zou de EU niet alleen moeten adviseren om de correcte terminologie te gebruiken, maar in plaats daarvan, zou de EU handel in goederen en diensten van en naar de illegale kolonies moeten verbieden. De EU kan hierbij verwijzen naar de formulering van de VN, die de levering van diensten in en voor de koloniën als illegale activiteit benoemen, waaronder dan ook de diensten van bedrijven vallen.
Twee jaar geleden probeerde Booking.com haar verantwoordelijkheid te ontlopen. Een woordvoerder van het bedrijf vertelde me dat het “niet aan ons” is om te bepalen of de Israëlische nederzettingen “illegaal, betwist [of] niet erkend zijn.”
Het bedrijf heeft niet gereageerd op recente verzoeken om commentaar.
Danwatch, een in Kopenhagen gevestigd onderzoekscentrum, bekritiseerde de Priceline Group, het moederbedrijf van Booking.com, omdat zij weigerde om de “mogelijke negatieve gevolgen voor de rechten van de mens” bij het aanbieden van hotels in Israëlische nederzettingen te benoemen.
Dr. Jeff Handmaker, docent Internationaal Recht aan de Erasmus Universiteit in Den Haag, benadrukt dat “activiteiten van bedrijven niet kunnen worden losgekoppeld” van verplichtingen onder het internationale recht. Handmaker zei vervolgens dat onder de Nederlandse Wet Internationale Misdrijven Booking.com voor schendingen van het internationaal recht zou kunnen worden vervolgd.
Door diensten in illegale nederzettingen aan te blijven bieden, “faciliteert Booking.com – bewust of onbewust – het plegen van oorlogsmisdaden,” voegde hij eraan toe.
De enige aanvaardbare oplossing is dat Booking.com alle hotels uit de Israëlische nederzettingen, zowel op de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem als op de Golanhoogte, weigert van haar diensten te voorzien.
Niemand zou moeten worden uitgenodigd – bewust of onbewust – om vakantie op een illegale bestemming te vieren.